Werken als zelfstandige of met een contract
Werken als zelfstandige
Wanneer je van sekswerk officieel je beroep wil maken, kan je ervoor kiezen je te laten registreren als zelfstandige. Hierbij zijn er twee opties.
- Zelfstandige in hoofdberoep
Sekswerk is je enige bron van inkomsten. Je bent je eigen baas en bent niet verbonden aan een werkgever door middel van een arbeidscontract.
- Zelfstandige in bijberoep
Dit kan enkel als je al een reguliere job hebt en in loondienst bent bij een werkgever. Om in aanmerking te komen voor dit statuut moet je een arbeidscontract hebben voor minstens de helft van een voltijdse job. Dit betekent ongeveer negentien à twintig uur. Kijk voor meer info op zelfstandige in bijberoep.
Elke zelfstandige in België die zich registreert bij de Kruispuntbank van Ondernemingen krijgt een NACE-code toegekend. NACE staat voor "Algemene Nomenclatuur van de Economische Activiteiten in de Europese Gemeenschap". Deze code moet overeenkomen met wat je activiteit inhoudt. Er is in België echter geen specifiek statuut voor zelfstandige sekswerkers, dus geen code die overeenkomt met de activiteit.
Voor sekswerk kan je de NACE-code 96099 (overige persoonlijke diensten) gebruiken.
Eens je deze keuze gemaakt hebt, moet je nog enkele zaken in orde brengen:
Ga na of je voldoet aan de voorwaarden om te werken in België.
Personen met de Belgische nationaliteit en EU-burgers hebben een geldige identiteitskaart nodig om een zelfstandige zaak te kunnen starten.
EU-burgers die een zelfstandige zaak willen starten, moeten zich inschrijven bij de gemeente van hun verblijfplaats binnen een termijn van drie maanden na aankomst. Na inschrijving ontvang je een bijlage 19 die verklaart dat je bent ingeschreven in het wachtregister van je gemeente. Na een controle van je woonst die aantoont dat je in België verblijft, word je ingeschreven in het vreemdelingenregister. Je ontvangt een elektronische E kaart en kan nu zonder probleem verder bouwen aan een zelfstandige zaak. Meer informatie kan je terugvingen via volgende link: EU-zelfstandige.
Als je meer wil weten over wat je nodig hebt om te kunnen werken in België, klik dan op de link Werken in Vlaanderen of bespreek jouw situatie met een medewerker van Violett.
Open een bankrekening.
Open een bankrekening die enkel bestemd is voor professionele doeleinden. Op deze bankrekening zullen je inkomsten verschijnen.
In België kan iedereen die legaal in ons land verblijft een bankrekening openen. Iedereen heeft het recht om via de basisbankdienst een rekening te openen.
Schrijf je in bij een ondernemingsloket.
De medewerkers van het ondernemingsloket helpen je bij je verplichte inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. Ze zoeken mee naar een sociaal verzekeringsfonds en helpen je bij andere administratieve formaliteiten die komen kijken bij het zelfstandigenstatuut.
Een lijst met alle erkende ondernemingslokketen kan je vinden via de volgende link: lijst ondernemingsloketten.
Sluit je aan bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen.
Van zodra je aangesloten bent bij een sociaal verzekeringsfonds betaal je sociale bijdragen. Als je die betaalt, geniet je sociale bescherming en heb je indien nodig recht op sociale uitkeringen zoals een ziekte-uitkering, werkloosheidsuitkering of pensioen. Voor meer informatie, klik op de volgende link: sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen.
Sluit je aan bij een ziekenfonds.
Van zodra je bent aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen zal je een attest ontvangen van je zelfstandige activiteit. Ga met dit document onmiddellijk langs bij je ziekenfonds. Ben je nog niet aangesloten bij een ziekenfonds? Doe dit dan meteen. Een ziekenfonds staat in voor de volledige of gedeeltelijke terugbetaling van ziektekosten en voor de uitbetaling van een vervangingsinkomen bij langdurige ziekte. De ziekteverzekering bij een ziekenfonds is bovendien een verplichte basisverzekering voor elke inwoner van België.
Een overzicht van alle erkende Belgische ziekenfondsen vind je terug via volgende link: overzicht ziekenfondsen.
Zoek een boekhouder.
Een boekhouder zal je helpen met het opmaken van facturen, het uitvoeren van betalingen, het opmaken van een jaarafrekening,.. Daarnaast kan de boekhouder je ondersteunen bij de opstart van je zelfstandigenstatuut. Het is niet verplicht om een boekhouder te nemen. Je kan deze taken ook zelf uitvoeren, al is het wel gemakkelijk om hier wat advies rond te krijgen.
Wat zijn de voordelen?
Als zelfstandige heb je de vrijheid om je werkuren zelf te kiezen en je activiteiten zelf te bepalen. Je hebt officiële inkomsten zodat je ook een lening kan aangaan, bijvoorbeeld voor de aankoop van een huis. Kosten die je maakt voor de uitoefening van je beroep, de zogenaamde beroepskosten, kan je aftrekken van je belastingen. Deze zijn bijvoorbeeld: de huur van een kamer, vervoersonkosten of kledij.
Wat zijn de risico's?
Als zelfstandige moet je op tijd een aantal kosten betalen. Dit zijn onder andere:
- de sociale bijdrage aan het sociale verzekeringsfonds voor zelfstandigen, vier keer per jaar.
- de kosten voor een boekhouder.
- de bijdrage aan de mutualiteit.
- de eventuele kosten voor een pand.
Naast deze kosten ben je de staat ook personenbelasting verschuldigd. Jaarlijks doe je aangifte van je inkomsten. Op deze inkomsten betaal je belastingen aan de Belgische overheid. Als zelfstandige in hoofdberoep is je pensioen ook niet zo hoog, en je ziekte-uitkeringen zijn lager dan bij iemand die in loondienst werkt. Laat je goed adviseren, zodat je weet waaraan je begint.
Conclusie
Werken als zelfstandige sekswerker geeft je een officieel inkomen en recht op een aantal uitkeringen. Ook al is prostitutie geen erkend beroep, je bent wel in orde. De administratieve verplichtingen zijn niet eenvoudig en je moet er ook voor zorgen dat je maandelijks voldoende inkomsten hebt. Indien je bijvoorbeeld af en toe een paar maanden wat minder wil werken, moet je er toch voor zorgen dat je alle kosten kan blijven betalen.
TIP: als je zelfstandige in bijberoep bent, vallen deze kosten veel lager uit. Zo betaalt je hoofdberoep de kosten voor de mutualiteit en zijn ook de sociale bijdragen een stuk minder. Zelfstandige in bijberoep zijn is dus financieel heel interessant.
Werken met een contract
Naast het zelfstandigenstatuut kan je ook met een contract in loondienst werken. Als je in loondienst werkt, ben je een werknemer en heb je een arbeidscontract met je baas, dat is je werkgever.
Wat zijn de voordelen?
Wanneer je een arbeidscontract hebt, heb je recht op enkele zaken. Je hebt recht op een stuk meer dan wanneer je voor het statuut van zelfstandige kiest:
- een minimumloon.
- betaalde vakantiedagen.
- een inkomen als je ziek bent (afhankelijk van hoe lang je ziek bent).
- een ontslagregeling.
Wat zijn de risico's?
Voor sekswerkers is dit geen gemakkelijk systeem, om meerdere redenen:
- Ten eerste is pooierschap verboden in België.
De werkgever van een sekswerker is dus strafbaar. Strikt genomen, want ook hier is er een gedoogbeleid. Meer informatie vind je op onze pagina voor uitbaters.
- Ten tweede is de gezagsrelatie tussen werkgever en werknemer een heikel thema in het specifieke geval van sekswerk.
Bij een arbeidsovereenkomst zal de werkgever je werkuren en je werk bepalen én controleren. Dat schrijft de arbeidswetgeving namelijk voor. Hier wringt het schoentje: sekswerk is werken met je lichaam, op een heel intensieve en intieme manier. Sekswerkers vinden het daarom belangrijk zelf te kunnen kiezen wanneer ze werken, hoelang ze werken en wat ze al dan niet doen. Maar in zo'n geval wordt de arbeidswetgeving niet meer gevolgd.
- Ten derde zijn de arbeidscontracten vaak niet helemaal juist.
Het brutoloon dat op de loonfiches vermeld staat is vaak zeer laag omdat je daarbovenop geld krijgt naargelang het aantal klanten dat je ziet. Soms moeten sekswerkers hun sociale bijdrage apart betalen aan de werkgever. Maar als er een te laag loon vermeld staat op de loonfiches en je bent te vaak afwezig, is het mogelijk dat je niet aan het wettelijke minimum sociale bijdrage geraakt. Zo verlies je toch nog het recht op de arbeidsrechtelijke voordelen zoals een ziekte-uitkering, een werkloosheidsuitkering, gezinsbijslag, ... ook al werk je onder contract.
- Ten vierde bestaan er geen échte arbeidscontracten in de prostitutie.
In veel bars, clubs en in de Gentse ramen worden arbeidscontracten opgesteld. Ze maken meestal een arbeidscontract voor de sekswerker als dienster in de horeca. Maar deze arbeidsovereenkomsten schieten tekort. De risico's of veiligheidsvoorschriften van een dienster in de horeca zijn immers niet dezelfde als die van een sekswerker. Over seksuele gezondheid of werken met condoom zal er bijvoorbeeld nooit iets instaan.
- Let ten slotte op voor schijnzelfstandigheid.
Bij schijnzelfstandigheid ben je eigenlijk een zelfstandige, maar in realiteit werk je in een zaak, voor een baas, die jou allerlei regels oplegt. Maar je baas is geen echte werkgever. Dat wil zeggen dat hij voor jou geen sociale lasten betaalt. Je moet deze allemaal zelf in orde brengen, zoals een gewone zelfstandige. Als dat niet duidelijk is, denk je ten onrechte dat je in orde bent. Als jij zelf niet al die bijdragen betaalt, heb je toch geen recht op voordelen zoals een ziekte-uitkering, pensioen, werkloosheidsuitkering, ...
Conclusie
Een arbeidscontract geeft je de beste rechten, meer rechten dan wanneer je als zelfstandige werkt. Maar in België is er geen wettelijk kader voor een arbeidscontract tussen uitbater en sekswerker. Geen enkel arbeidscontract geeft de sekswerker voldoende vrijheid en beschermt de uitbater tegen veroordeling. Elk contract in de prostitutie bevindt zich in een legale grijze zone. Veel hangt af van welke afspraken je maakt met je baas of werkgever. Wanneer je een arbeidscontract gaat tekenen, lees het altijd goed na. Of vraag advies. Je kan hiervoor bij ons terecht.
Heb je vragen?
2000 Antwerpen
Doktersconsultatie zonder afspraak: maandag en donderdag van 14:00 tot 16:00
Doktersconsultatie op afspraak:
maandag/dinsdag/woensdag10.00 - 12.0018.00 - 20.00donderdag/vrijdag10.00 - 12.00
Voor algemene vragen en sociale hulp:
maandag09.00 - 17.00dinsdag09.00 - 17.00woensdag09.00 - 17.00donderdag13.00 - 17.00vrijdag09.00 - 17.00
9000 Gent
Doktersconsultatie op afspraak:
maandag/dinsdag/woensdag/donderdag/vrijdag11.00 - 13.00
Voor algemene vragen en sociale hulp:
maandag/dinsdag13.00 - 17.00woensdag/donderdag13.00 - 17.00vrijdag10.00 - 14.00
3500 Hasselt
Doktersconsultatie op afspraak:
maandag10.00 - 12.00dinsdag/woensdag/donderdag/vrijdag/
Voor algemene vragen en sociale hulp:
Via telefoon of op afspraak